No Cover Image

E-Thesis 736 views 237 downloads

Yr iaith gymraeg yn y gwasanaethau gofal iechyd a chymdeithasol. / Huw Dylan Owen

Swansea University Author: Huw Dylan Owen

Abstract

Mewn rhan o Gymru He roedd dros 50% o'r boblogaeth yn ddwyieithog, nid oedd unrhyw therapyddion Cymraeg gan un gwasanaeth adsefydiu corfforol cymunedol. Ceisia'r ymchwii ganfod a yw siaradwyr Cymraeg yn cael yr un mynediad at wasanaethau gofal iechyd a chymdeithasol ac a yw eu deilliannau...

Full description

Published: 2015
Institution: Swansea University
Degree level: Doctoral
Degree name: Ph.D
URI: https://cronfa.swan.ac.uk/Record/cronfa42664
Tags: Add Tag
No Tags, Be the first to tag this record!
Abstract: Mewn rhan o Gymru He roedd dros 50% o'r boblogaeth yn ddwyieithog, nid oedd unrhyw therapyddion Cymraeg gan un gwasanaeth adsefydiu corfforol cymunedol. Ceisia'r ymchwii ganfod a yw siaradwyr Cymraeg yn cael yr un mynediad at wasanaethau gofal iechyd a chymdeithasol ac a yw eu deilliannau yn gyffredin i gleifion di-Gymraeg; a beth yw barn defnyddwyr gwasanaeth ar wasanaethau Cymraeg eu hiaith? Methodoleg 1 - Astudiwyd mewnbwn a deilliannau therapi defnyddwyr gwasanaeth oedd yn siaradwyr Cymraeg o'i gymharu a defnyddwyr gwasanaeth nad oeddent yn siaradwyr Cymraeg gyda thim adsefydiu lie nad oedd y therapyddion yn gallu siarad Cymraeg. 2 - Cymharwyd cyfraddau siaradwyr Cymraeg a gyfeirir at wasanaeth adsefydiu ac sydd yn ei dderbyn gyda'r gyfradd o siaradwyr Cymraeg yn y boblogaeth yn gyffredinol. 3 - Holwyd 201 o ddefnyddwyr gwasanaeth am eu barn am wasanaethau a'u dewis ieithyddol a'r effeithiau posib ar eu gallu i ymwneud a gwasanaeth adsefydiu yn effeithiol. Canlyniadau Cafodd nifer sylweddol lai o siaradwyr Cymraeg eu cyfeirio at y gwasanaeth adsefydiu na'r ganran a ragwelid (p<0.001). Nid yw gwasanaethau cymdeithasol Cymru yn cofnodi dewis iaith unigolion yn gyson. Mae gwahaniaeth arwyddocaol mewn canlyniadau therapiwtig a fesurwyd gan fesuryddion deilliannau yn 61 iaith y claf os nad oedd yr ymarferwyr yn gallu'r Gymraeg. Roedd gan gleifion Cymraeg eu hiaith ganlyniadau yn sgil yr adsefydiu oedd yn sylweddol is na siaradwyr di-Gymraeg (p<0.05). Roedd mwyafrif llethol cleifion sy'n siaradwyr Cymraeg a holwyd yn credu y byddai'n well ganddynt dderbyn gwasanaethau yn Gymraeg. Casgliadau Byddai hyfforddiant i godi ymwybyddiaeth ymarferwyr a gofalwyr, yn ogystal a hyfforddiant ieithyddol, gan gynnwys hyfforddiant 'geiriau bach', yn hybu argaeledd gwasanaethau Cymraeg. Dylid ystyried creu asiantaeth arbenigol genedlaethol i gynnal cronfa ddata o ymarferwyr sy'n gallu siarad Cymraeg er mwyn i fyrddau iechyd ac awdurdodau lleol allu prynu eu gwasanaeth fel bo'n briodol.;Background In a part of Wales where over 50% of the population were bilingual , one community physical rehabilitation services had no Welsh speaking therapists. This research attempts to find whether Welsh speakers had the same access to health and social care services and whether their outcomes were similar to non-Welsh speaking patients; and what the service users' opinion were on Welsh language services. Methodology 1 - Therapy inputs and outcomes of service users who spoke Welsh were compared to service users who did not speak Welsh with a rehabilitation team where no therapists spoke Welsh. 2 - The ratio of Welsh speakers referred to the rehabilitation services and accepted for services were compared with the ratio of Welsh speakers in the general population. 3 - 201 service users were asked for their opinion on services and their language choice, and the possible effect on their ability to effectively receive a rehabilitation service. Results Significantly fewer Welsh speakers were referred to the rehabilitation service than the anticipated percentage (p<0.001). Wales' social services do not document individuals' language preference consistently. A significant difference was found in the therapy outcomes measured by outcome measures according to the patients' language if the practitioners could not speak Welsh. Welsh speaking patients had significantly lower results following rehabilitation than non-Welsh speakers (p<0.05). The vast majority of Welsh speaking patients who were asked believed they would have preferred receiving services in Welsh. Conclusion Awareness raising training for practitioners and carers, as well as language training, including 'little words' training, would support availability of Welsh language services. Consideration should be given to creating a specialist national agency to maintain a database of Welsh speaking practitioners, from which health boards and local authorities could buy their services when appropriate.
Keywords: Communication.;Modern language.;Health care management.
College: Faculty of Humanities and Social Sciences